วันตรุษจีน ถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ของจีน เป็นหนึ่งประเพณีที่สำคัญที่สุดของคนจีนและคนไทยเชื้อสายจีน ซึ่งเทศกาลตรุษจีนนี้ จะต้องมีธรรมเนียมปฏิบัติสืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่นจนถึงปัจจุบัน คือการไหว้เทพเจ้า และไหว้บรรพบุรุษ ทั้งนี้สิ่งที่จะนำมาไหว้ล้วนแต่มีความหมายที่เป็นมงคล วันนี้จึงรวบรวมความหมายของ “ของไหว้วันตรุษจีน” มาให้ทราบกัน ซึ่งจะมีความหมายว่าอะไรกันบ้าง มาดูกันเลย
ความหมายของอาหารไหว้วันตรุษจีน
- ไก่ หมายถึง ความสง่างาม ยศ และความขยันขันแข็ง ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ถ้าหากเป็นไก่เต็มตัว หมายถึงความมีหัว ตัว ขา ปีก ซึ่งจะมีความหมายถึง ความสมบูรณ์
- หมู หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ มีกินมีใช้
- เป็ด หมายถึง ความบริสุทธิ์และความสะอาด
- ปลา หมายถึง เหลือกินเหลือใช้ อุดมสมบูรณ์
- ปลาหมึก หมายถึง เหลือกินเหลือใช้ (เหมือนปลา)
- บะหมี่ยาวหรือหมี่ซั่ว หรือฉางโซ่วเมี่ยน หมายถึง อายุยืนยาว
- เม็ดบัว หมายถึง การมีบุตรชายจำนวนมาก
- หน่อไม้ หมายถึง การอวยพรให้ร่ำรวยผาสุก
- ถั่วตัด หมายถึง แท่งเงิน
- สาหร่ายทะเลสีดำ หมายถึง ความมั่งคั่งร่ำรวย
ควรหลีกเลี่ยงเต้าหู้ขาวอย่างเด็ดขาด เพราะว่าสีขาวถือเป็นสีสำหรับงานโศกเศร้า
ความหมายของผลไม้ที่ใช้ในวันตรุษจีน
- กล้วย ในภาษาจีนหมายถึง กำไร กวักโชคลาภ และขอให้มีลูกหลานเต็มบ้านเต็มเมือง
- แอปเปิ้ล ภาษาจีนเรียกว่า เผ่งท้อ ชื่อพ้องกับคำว่า เผ่งอัง แปลว่า สวัสดิมงคล ความสันติสุข สันติภาพ
- สาลี่ ภาษาจีนเรียก ซัวตังไล้ ซึ่งซัวแปลว่าภูเขา มีความมั่นคง บางท่านกล่าวว่า ซัวก็คือจ่อซัว หรือคนไทยเรียกว่าเจ้าสัว มีเงินทองมากมายดั่งขุนเขา
- ส้มสีทอง ชาวจีนเรียกว่าส้มไต่กิก หมายถึง ความสวัสดีมหามงคล จะทำให้โชคดี ร่ำรวย
- องุ่นสีแดง ภาษาจีนเรียกว่า ผู้ท้อ หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง กำไร ก้าวหน้าเฟื่องฟูในหน้าที่การงาน
- สับปะรด ภาษาจีนเรียกว่า อั้งไล้ แปลว่า รอบรู้ รอบครอบ มองการณ์ไกล มีโชค
- ทับทิม ภาษาจีนเรียกว่า เจี๊ยะลิ้ว สื่อถึงความหมาย มีลูกชายมาก ครอบครัวอบอุ่นมั่นคง
- ลูกพลับ ภาษาจีนเรียกว่า เก่าจ้อ หรือ บี้ก้วย มีความหมายว่า จิตใจที่หนักแน่น มั่นคง ความขยันหมั่นเพียรเป็นที่ตั้ง
- แก้วมังกร หมายถึง ความยิ่งใหญ่นำมาซึ่งความอุดมสมบูรณ์
ผลไม้ที่ห้ามนำมาใช้ไหว้คือ ผลไม้ที่มีสีดำ เช่นองุ่นดำ
ความหมายของขนมไหว้วันตรุษจีน
- ขนมเข่ง คือ ความหวานชื่น ราบรื่นในชีวิต ขนมเข่งที่ใส่ในชะลอม หมายถึง ความหวานชื่นอันสมบูรณ์
- ขนมเทียน คือ ดัดแปลง จากขนมใส่ไส้ มีความหมายหวานชื่น ราบรื่น เป็นกรวยแหลมมีลักษณะเป็นมงคลเหมือนเจดีย์
- ขนมไข่ หมายถึง ความเจริญเติบโต
- ขนมถ้วยฟู คือ ความเพิ่มพูนรุ่งเรือง เฟื่องฟู
- ขนมสาลี่ คือ รุ่งเรือง เฟื่องฟู
- ซาลาเปา หรือ หมั่นโถว คือ ไหว้เพื่อให้เปาไช้ แปลว่า ห่อโชค โดย หมั่นโถว มีแบบที่ทำจากหัวมัน เนื้อออกสีเหลือง และแบบไม่ผสมมัน เนื้อออกสีขาว นิยมทำให้แตกเหมือนดอกไม้บาน ถ้าลูกเล็กจะแต้มจุดแดง ลูกใหญ่จะปั๊มตัวหนังสือสีแดง เขียนว่า ฮก แปลว่า โชคดี ส่วนถ้ามีไส้ เรียก “ซาลาเปา” นิยมไส้เต้าซา แป้งไม่ผสมมัน หน้าไม่แตก มีตัวหนังสือปั๊มว่า เฮง แปลว่าโชคดี
- จันอับ (จั๋งอั๊บ) หมายถึง ปิ่นโต มีความหมายถึงความหวานที่เพิ่มพูน มีความสุขตลอดไป ใช้ไหว้เจ้าได้ทุกประเภท ประกอบด้วยขนม 5 อย่าง คือ เต้ายิ้งปัง คือ ขนมถั่วตัด, มั่วปัง คือ ขนมงาตัด, ซกซา คือ ถั่วเคลือบน้ำตาล, กวยแฉะ คือ ฟักเชื่อม และโหงวจ๊งปัง คือ ขนมข้าวพอง
นอกจากอาหารคาวหวานแล้ว ยังมีสิ่งของที่ต้องนำมาไหว้ในวันตรุษจีนนั่นคือ กระดาษเงินกระดาษทอง เพราะคนจีนเชื่อกันว่า เมื่อตายไปแล้วจะไปยังอีกภพโลกหนึ่ง เรียกว่า “อิมกัง” ลูกหลานจึงต้องส่งเงินทองด้วยการเผากระดาษเงิน-กระดาษทองไปให้บรรพบุรุษได้ใช้ เพื่อแสดงความกตัญญู ซึ่งของไหว้มีความสำคัญดังนี้
- กอจี๊ หรือ จี๊จุ้ย เป็นกระดาษเงินกระดาษทองชิ้นใหญ่ มีกระดาษแดงตัดเป็นลายตัวหนังสือว่า “เผ่งอัน” เป็นคำอวยพร แปลว่า โชคดี ใช้สำหรับไหว้เจ้าที่ ไหว้เทพยดาฟ้าดิน
- กิมจั้ว หรือ งึ้งจั๊ว หมายถึงกระดาษเงินกระดาษทอง เวลาจะไหว้จะทำเป็นชุด ก่อนไหว้ลูกหลานต้องนำมาพับเป็นรูปดอกไม้ ใช้ไหว้ได้ทุกอย่าง
- กิมเต้า หรือ งึ้งเต้า หรือถังเงินถังทอง ใช้ไหว้เจ้าที่ ไหว้เทพยดาฟ้าดิน
- กิมเตี๊ยว คือ แท่งทอง ใช้ไหว้บรรพบุรุษ ไหว้คนตาย
- ค้อซี คือ กระดาษทอง ก่อนใช้ให้พับเป็นรูปร่างก่อน เช่น พับเป็นเรือ เรียกว่า “เคี้ยวเท่าซี” เชื่อกันว่าการพับเรือ จะได้มูลค่าสูงกว่าการพับอย่างอื่น ใช้ไหว้ได้ทุกอย่าง รวมทั้งไหว้คนตาย โดยเฉพาะพิธีทำกงเต๊ก ลูกหลานต้องพับค้อซี ให้มากที่สุด
- อิมกังจัวยี่ คือ แบงก์กงเต๊ก
- อ่วงแซจิ่ว ใช้เผาเป็นใบเบิกทางไปสวรรค์สำหรับผู้ตาย
- เพ้า คือ ชุดของเทพเจ้า คล้ายกับที่คนไทยถวายผ้าห่มพระพุทธรูป มีการทำของเจ้าหลายองค์ เช่น ชุดของเจ้าแม่กวนอิม เจ้าแม่ทับทิม พระพุทธ
- ตั้วกิม เป็นกระดาษเงินกระดาษทองที่ญาติสนิทนำไปไหว้ผู้ตาย การเผากระดาษเงินกระดาษทองจะต้องทิ้งไว้สักพัก เพื่อให้ทุกคนได้เซ่นไหว้เสร็จ ก็จะทำการ “เหี่ยม” หรือจบเหนือศีรษะ ระหว่างนี้ให้ทำการอธิษฐานขอพรไปด้วย แล้วจึงนำไปเผา เมื่อไฟมอดแล้วจึงไหว้ลา เป็นการเสร็จพิธี
เมื่อได้รู้ข้อมูลของ “ของไหว้วันตรุษจีน” กันไปพอสมควรแล้ว หวังว่าคนไทยเชื้อสายจีนทั้งหลาย จะนำไปปรับใช้กันได้อย่างถูกต้องเพื่อความเป็นสิริมงคล สวัสดีวันตรุษจีน “ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้”
ข้อมูลและภาพจาก : thailandexhibition.com, hongthongrice.com, trawellthailand.com, productnation.co